Rutas: Euskal Herria

Haitz malkartsu honetara igoko gara, Azkarate herritik.

Urdiain eta Altsasu inguruen arteko bideak pista zabaletan egiten du aurrera eta arreta pixka bat jarri beharra dago mendateko aldapari ekiteko unea iristen denean deskuidoan aurrera ez egiteko. Badira seinale batzuk, baina bidearen arrastoa arin xamarra da hasiera batean, larrean gora lehendabizi, eta pagadian gora gero, gero eta aldapa gogorragoan. Lau paretak nahiko egoera onean dituen telegrafia dorrearekin egingo dugu topo igoeran, pagadian sartu aurretik.

Ibilbide laburra eta erraza, baina aldapatsua. San Anton ermitaren inguruan dagoen aparkalekuan edo goragoko jatetxearenean autoa utzi eta GR11aren arrastoa bilatu behar da: jatetxearen azpi aldeko larretik abiatu eta Ekialdera jotzen du, erreka-zokotik gehiegi aldendu gabe Telleriako lepora iristeko. GR11aren seinale zuri-gorriak ikus daitezke nonahi.

GR 123 Bizkaiko Biraren 10. etapa bira osoko gogorrenetako bat da. Luzea eta gorabehera handikoa. Hemen azaltzen den bezala itzulia erlojuaren horratzen zentzuan eginez bigarren gogorrena dela esango nuke, Orduntekoaren ondoren. Eta kontrako zentzuan gogorrena ziurrenez, abiapuntua beherago izanik altuera handiagoa igo behar baita, eta Orduntekoan aldiz txikiagoa.

Ubidetik abiatu eta Gorbeiako mendialdea ekialdetik mendebaldera zeharkatzen da, tontor askotatik pasaz (garrantzitsuenak: Eneabe, Arralde, Gorbeia, Usotegieta, Oderiaga, Egileor eta Kolometa), Orozkoko auzune garrantzitsuena den Zubiaurren bukatzeko.

Gogortasuna alde batera utzita, ibilbideak ez du aparteko zailtasunik, egia esan. Mendizale asko ibiltzen denez paraje hauetan, bidezidorrak nabarmenak dira ia ibilbide osoan zehar.

Anbotoko tontorretik Mariren kobara jaisteko, lehenik eta behin iparralderantz jaisten hasi behar da, Anboto Sakonan bailara aldapatsuan zehar Arrazolara jaitsi nahi balitz bezala. Bidezidorra ez da batera nabarmena.

Aurkezpen handirik behar ez duen ibilbidea. Astebururo hamaika mendizaleren txangoa. Urkiolako Santutegitik habiatuta, Urkiolagirreren hegoaldeko magala zeharkatzen duen bide zabala jarraitu behar da. Asuntzen, burdin ura isurtzen duen Pol-pol iturri ezagunera jaisteko aukera dago. Anbotoren malkarren barrenetik aldapan gora egiten du bideak. Aterpe baten aldamenetik igarotzen da. Aurrerago, bidea bitan banatzen da eta ezkerrekoa hartu behar da.

Ugaldetxoko Jatetxetik abiatu eta pista zabal batean gora abiatzen da bidea. Ondo seinalatuta dago bidea. Basogintzarako pistak jarraituz helduko gara Lizarregiko lepora. Han Urdaburu aldera jo eta laster egingo dugu topo Urdaburuko itzulia egiteko erabiltzen den bidearekin. Bidegurutze horretan Ekialdera go behar dugu, Untzueko lepora doan bidean PRaren seinalei jarraituz.

"Usoko itzulia" izenarekin ikusi dut antzeko ibilibideren bat baina ez da harekin bat etorriko seguru aski erabat. Agiñagako gaina, Urdaburu eta Usoko bailara inguratzen duten tontorrak bilatzen ditu bide honek, eta baita Igoin-Akola aldeko trikuharriak. Leku askotan ikusi ditut marka zuri-hori, zuri-berde eta zuri-gorriak, baina ez diet jaramonik egin.