Rutas: Euskal Herria

Uliako itsasertzeko bidezidorrari jarraitzen dio, San Pedrotik hasi eta Talaiako bidearekin topo egin arte. Gero hari jarraituz itzultzen da San Pedro aldera, mendiaren bizkarrera igo arte (ikastolatik gertu). Han bizkarretik jarraitzen du Almirantearen gotorlekutik paseaz, aurreraxeago Hegoaldeko hegian behera San Pedrora jaisteko.

Txango basatia: bidetik kanpo zenbait zatitan eta sasiak hartutako ingurune zail eta deseroso batean barrena. Animatzen bazarete, praka luzeak eta egonarri are luzeagoa eraman!

Urraulgoitiko bazter zoragarri baina nahiko ezezagun batera hurbiltzeko ibilbidea. Narbaiza mendia igoko dugu, panoramika zabala emanen digun gailurra. Gero, oreinak hazten diren barrutira hurbilduko gara.

Gorostietako lepoko 5. kilometroan hasten den pistatik joan gara autoz, Basoko etxeraino. Txangoa pista zabaletan barrena eginen dugu. Irumugarrietako lepora iritsita, Aitzarbil inguratzen hasi eta berehala Egiluzko bidea hartuko dugu. Egiluzko gailur oihantsutik pasata, azken malda batek bakarrik bereziko gaitu Arburuko gailurretik.

Ibantelli-Labeaga, Idoieta, Lakain, Nabarlatsa, Eguzkieta eta Saiberri mendiak. Artxuriraino ere luza liteke txangoa, baina egun hartan gogorik ez.

Baztango bi gain hauetatik bailara osoaren gaineko ikuspegi ederrak miresteaz gain, bidean historiaurreko hainbat monumentu topatuko ditugu. Hobe udan ez joatea, landaretzak monumentuetako batzuk estal bailitzake.

Apaola eta Oianberri mendiak igo eta bidenabar, inguruko trikuharriak ere bisitatuko ditugu. Arranagaita tumulua ikusteko aldapa gogorra jaitsi -eta gero igo- egin behar da. Agian baten batek pentsa lezake ahaleginak ez duela merezi. Zuen esku.

Ibilbidea erraza da, pista zabaletan barrena doa gehienean. Tarterik zailena Gorosmendiko igoeran dago, porlanezko aldapa gogor eta labur batean. Itzulera Urdelar aldetik egin daiteke, pista zabalenari jarraituz, Andoain aldera itzultzeko, gora-behera haundik gabe. Komeni da argia eramatea Plazaolako trenbideko tuneletarako; bada bat luze xamarra argirik gabe, ia erabateko iluntasunean pasa beharrekoa (2012ko abendua), eta beste batzutan argia eskasa da oso. Iturri ugari dago bidean.

Lizarra gaineko mendi apal hauek ezagutzeko txango laburra.