Rutas: Cantabria

Karrantza eta Villaverde lotzen dituen La Escrita mendatea eta Burgüenoren artean gorabehera gutxiko mendi-bizkar bat luzatzen da. Jarraian azaltzen den ibilbideak mendi-bizkar hori jarraitzen du Burgüenoren barrenean dagoen Campo de Ribacoba lepora iritsi arte, eta ondoren ezkerraldetik inguratzen du, beti igoera bide errazaren bila, tontorra hegoaldetik harrapatzeko.

Peña Prieta, Palenciako ipar aldean dagoen “Fuentes Carrionas”eko parkean dagoela esan daitekeen arren, 300/400 metroengatik Cantabria da. Ondoren deskribatutako bidea, Palenciako Cardaño de Arribatik hasten da.
Herritxo honen sarreran (1.430 m.) dagoen parkinean autoa utzita, zubia zeharkatu eta bere kale bakarretik aurrera jarraitu eta elizaren ondotik igaroko gara. Herria atzean utzita, erreka ezkerretara dugula, haranetik aurrera, belardiak zeharkatzen, han hemen urkiak ikusten ditugula, errekaren beste aldera igarotzeko porlanezko zubi batera iritsiko gara.

Jarraian azaltzen den ibilbidea, Artzentaleseko auzoa den Santa Cruzetik abiatzen da, Alen igo, handik Betaiora arteko mendi-bizkarrean zehar ibili, eta bigarren tontorra egin ondoren, Santa Cruzera itzultzeko. Tontor hauek, Enkarterrietako eta Kantabriako ekialdeko kostaldeko paisaietaz gozatzeko behatoki apartak dira. Horretaz gain, duela gutxira arte bizirik egon diren zenbait mehatz ustiapenen aztarnak ikusi ahal izango ditugu bidean.

Fuente Déko teleferikoaren azpialdean dagoen aparkalekutik abiatuko gara. Aurrez aurre, gainditu beharreko lehenengo oztopoa dugu: teleferikoak minutu gutxitan gainditzen duen 800 metrotako kare-haitzezko hormatzarra. Hormaren erdialderarte igotzen den bidea garbi ikus dezakegu, ezkerretik eskuinera belarrezko maldan zeharka igotzen. Baina hortik aurrera nekeza da bideak nondik jarraitzen duen antzematea, eta badirudi ez dagoela horma gainditzerik eskalatu ezean.

Badago ordea bide bat. Teleferikoaren goiko geltokia (El Cable) baino dezente ezkerrerago, hormen artean zirrikitu bat antzematen da. La Jenduda kanala. Horma gainditzeko dugun pasabidea.

Horma gaindituta, igoeraren erdia gainditua izango dugu. Horcados Rojos leporantz doan bidea jarraituko dugu, Cabaña Verónica baino zertxobait lehenago bidea utzi, eta La Canalona lepora igo ondoren Peña Vieja mendebaldetik igo dezagun.

Toranzo(Pas) eta Iguña(Besaya) bailaren artean dugu Espina del Gallego mendizerra eta puntu gorena Cildá.
Eguraldia dela-eta Portillon mendatetik abiatu gara HMra. Mendatean Guda Zibilaren hildakoei egindako oroigarria dago. Pistatik aurrera 00:15 Cotorral(697m.) gainera heldu gara, Perizuela(814m.) gaina 00:40. Cruzacaminos(753m.) leporako jaitsi egiten da 00:50. Berton Era harrizko borda dago, bordatik aurrera bidezidorra jarraituz eta pagadian errekatxoa dago, ibilaldi osoko ura eskuratzeko toki bakarra.
Gure bideak pistatik aurrera jarraitzen du, eta pista amaitzen den tokian Iguñatik datorren kaltzada erromatarrarekin bat egiten da. Zatitxoetan kaltzadaren aztarnak susma daitezke. Kaltzada edo estrtatik aurrera argiago esanda eta hasierako norabideari eutsiz Espina del Gallego(968m.) tontorrera heldu gara. 01:10. Tontor honetan kastro erromatarraren aztarnak daude. Bidean aurrera eta Mko alboan borda hondatu bat ikusi dugu.

Espinosa herritik aurrera egin eta Machorras/Lunada bidegurutzean azken honetatik abiatu eta 7. kilometroraino heldu berton hasten baita ibilaldia. Seinale berdeak hasiera-hasieratik daude eta, ostean, 66 Il.ekoak, zuri-horiak.
Bidezidorrak IE norabidea du. Cuadro gainera heldu eta bi aukera daude: Carlistaren estrata jarraitzea ala Hondojon bailarara jaistea harri pilen laguntzaz. Norabide nagusia bera da. Lehenengo aukeran bailara gainetik doa bidea, eta bigarrenean behealdetik. Ordu pare baten Ason mendatera heltzen da, berton iturri emaria dago.
Orain norabidea aldatzen da, M.ra jo behar da, 75 IL.aren seinaleak, zuri-gorriak, izango ditugu lagun. Estacas gaineraino 01:30. Bidean Brenavinto sokonunearen I.etik pasatu gara, hemen batzen dira Ason iturriaren urak; gorago Hazas del Respiradero arrakala E.tik M.ra zeharkatzen da.

Las Enguinzas Cantabriako Trasmiera ingurunean kokaturik dago, Miera eta Pas ibaien artean, Cantabriaren Ean. Karts tokia dugu, Era dauden Hornijo, Mortillano, Lusa Haitza eta abarren jarraipena
Ian Lierganes herria du, HEan Rio Mierako San Roke.
Bertara joateko Santanderrerako autobidea hartu eta Solaresen Torrelavegarako norabidetik jo, ostean Lierganesera

Cantolla herritik Mironeserako errepidea hartu eta Mra ateratzen den porlanezko bidea hartu. Ostean gurdibide bihurtzen da eta aurrerago bide. Alboetara ateratzen diren bidezidor guztiak utzi eta bide nagusia jarraitu 527mko leporaino, aurrean Cuspedroso ingurunea dugu. Bide nagusitik jarraitu hurrengo leporaino, Castrejon(662m). Bertotik Hrantz abiatu gara bidezidor batetik Castrejon tontorra Era uzten dugularik. Hurrengo lepoan Hera Gure gaurko lehen helmuga, Enguinzas.

Asón mendatetik abiatuta, Brenavinto sakonunea ingurutako dugu, karaitzezko hormen gainetik, Las Hazas del Respiradero arrakala pasatu, eta hosto erorkorreko baso trinko bat zeharkatuko dugu, eremu irekira irten eta Colina tontorrera iristeko. Ibilbide lasaia, eta paisaia zoragarri batetaz gozatzeko aukera ematen duena.

Partimos desde el puerto de la Escrita,a escasos metros del cartel que anuncia la entrada en Bizkaia.Alli mismo nace una pista que asciende entre prados y pinares por toda la loma,conduciendonos derechos a las campas que rodean la cima.Quienes prefieran una ascension mas relajada,pueden realizarla por el camino que rodea el Armañon por la derecha y nos permite ademas ver de cerca el escarpado pico Jorrios.