Rutas: Oinez

Pausaran eta Jaun Done Jakue mendien artean Josepita lepoa zabaltzen da. Haraino heltzeko Imizkotz edo Gorraiz herritatik abia gaitezke. Arazo bakarra, herrixka horietara ez dela errepiderik iristen, pistak baizik. Imizkotzekoa, gainera, oso egoera txarrean dago. Hobe, agian, errepide nagusitik abiatzea. Josepita lepoan, hegoaldera joko dugu, Ponsoroako harkaitzetara zuzenean abiatzen den pista zabal batean barrena.

Imizkoz, Arrieta edo Gorraiz dira abiapuntu ohikoak Jaun Done Jakue igotzeko, baina herrixka horietan hasten diren bide guztiak Josepita lepoan elkartzen dira. Ibilbidean ez dago markarik ezta bide handirik, baina mendiaren gainaldetik ibiliz gero, ez dago arazorik aurrera egiteko. Pare bat linea elektriko baten azpian pasatuta, gure aurrean altxatzen den piramide ezpeltsua hartuko dugu jomugatzat. Bidexka anitz daude, hasieran belar eta harri gorrien gainean eta berehala ezpelen artean. Malda gogortu eginen da eta Ponsoroa eta Labiako mendikatearen bista ederrak izanen ditugu.

Izki Arabako Hego Ekialdean dugu.
Sei bat orduko joan-etorriko ibilaldiaz eta Soila eta Muela tontorrak eginez paraje zoragarri hau ezagutzeko aukera itzela.
Antoñana herriko trenbide ohiaren tren-geltokia abiapuntu eta helmuga hartuta HMra joko dugu. Berton bidearen nondik norakoak eta argitasunak daude.
Seinale horiak jarraituta eta eguneko martxa hasi eta gutxira lehen erabakia hartzea tokatuko zaigu: zuzen Korres herrirako bidea jarraitu eta bueltarako Soila tontorra utzi ala, alderantziz, Korres-erako bidean Soila egin.
Azken erabaki hau hartuz gero Haginaren bidezidorraz baliatuko gara. Eta horixe da bidean topatuko duguna: sekulako hagina. Eta hori gutxi balitz, baita lizartzar bat ere.

Arlabaneko Dorleta pareko porlanezko pista hartu. Langa aurretik kotxea utzi eta aldaz gora E.rako norabideari ekin.
Goranzko bidean, 450m. igo behar baitira, hareztiaz eta pagadiaz gozatzeko aukera paregabea.
Gainaldean IL.aren seinaleak lagun izan ditut.E.ra.
Lizagarate lepoan ibilaldiaren norabidea aukera daiteke, honaxe bueltatu beharra baitago. E.ra eginez gero: Mugarriluze-Degurixa. I.ra Kurutzeberri-Degurixa.
Nik E.ra jo dut. Beraz, Mugarriluzera.
Mugarriluzetik Aumategigainerarantz abiatu naiz. Kasu honetan ere aukera bi daude. Tontorraren azpian IE.rantz jotzea, edo tontorretik bertatik.

Jarraian azaltzen den ibilbidea Lizuniaga mendatetik Urdazubi herrira doan zeharkaldi bat da, Ibanteli, Arxuria eta Mendibil mendien tontorretatik igarota. Garaiak izan ez arren, Ibantelik eta Arxuriak mendizale asko erakartzen dituzte, Arxuriak batez ere, hegoaldera erakusten dituen malkar ikusgarriek itxura berezia ematen baitie. Ikuspegi zabalak eskaintzen dituzte biek. Ibanteli eta Arxuria arteko bidea mendi-bizkar leun batetan zehar egiten da. Etxalargo usategiak daude tarte honetan. Mendibiletik Urdazubira jaisteko berriz, Urbia eta Loiara lepoetatik pasatzen da, Mitxelen Bordako errekastori jarraituz Urdazubira iristeko.

Narbarten, errepidea jarraituko dugu Oronoz-Mugairi aldera herriko irteerarantz, iturri dotore bat ikusi arte ezker aldean: haren aldamenetik abiatzen den bide zabalari jarraituko diogu mendi aldera. Belardi batzuen artetik pasa, etxe bat atzean utzi eta laster helduko gara bidegurutze batera; ezkerrera joko dugu han, mendi aldera berriz ere. Hurrengo bidegurutzean ere bai, ezker-eskubiko bideak bazterrean utzi eta basorantz joko dugu.

Altsasutik Gasteizera goazelarik, errepidetik, Egino herriaren parean, eskuineko mendiaren beheko partean, leze itzel baten ahoa ikusiko dugu. Bada hortik hasiko da ibilaldi hau. Beratara hurbiltzeko, N1 errepidea utziko dugu eta Egino herrira hartu eta hemendik Ilarduia herritxora jarraitu, baina bertara iritsi baino 300 m. lehenago, eskuinetara pista bat ikusiko dugu, Lezera joateko bidea dela jartzen duen karteltxo batekin. Kilometro eskas eginda, aparkatzeko lekura iritsiko gara (590 m).

Monrealgo herrigunearen hegoaldera jo behar dugu, erreka aldera. Han bi zubik gainditzen dute erreka. Horietako bat erromatarren garaikoa omen da: argazkiak botatzeko leku aproposa da. Baina beste zubitik pasatzen den asfaltatutako bide zabala da guk jarraitu behar duguna, soroen artean. Laster pasako gara etxe baten paretik. Han bi bide bereizten dira errepidetik. Guk eskubi aldetik abiatzen den gurdibide belartsua hartu behar dugu, hormaren aldamenetik doana. Erreka bat zeharkatu eta aldapan gora arrasto nabarmenena jarraituz errepidera aterako gara berriro gorago. Arrastoak (pintura horiz egindako markak) errepidearen beste aldean jarraitzen du, eta hori da ohiko bidea, baina guk errepidetik jarraituko dugu, eskubira joz. Hesiz inguratutako etxe baten aldamenetik pasa eta berehala helduko gara bihurgune batera. Han errepidea utzi eta bertatik abiatzen den pista zabala hartuko dugu.

Zestoako Urola ibaiaren gaineko zubitik abiatuko gara (50 m.). Zubia igaro ondoren, gorantz doan porlanezko pista utzi eta eskuinetara, Zastarrain aldera doana hartuko dugu. Berehalaxe, Lili jauregi dotorearen aurretik igaroko gara eta Goltzibar errekaren ondotik ordu laurdenean Zastarrainera iritsiko. Hemen, pistak ezkerreko errekaren ondotik jarraitzen du eta hiru edo lau minutura, erreka ondotik jarraitzen duena utzi eta eskuinetara, gorantz hartzen duen porlanezko pistatik jarraituko dugu.

Izko herriko sarreran dagoen gurutzetik erreka aldera jaisten den bidetik abiatuko gara. Erreka pasa eta bertan bidea bitan banatzen da. Ezkerrekotik jo eta soro artetik doan pista zabal bati jarraituko diogu, aldaparik gabe. Kilometro batera pistak ezkerrera jotzen du, errepide aldera, baina guk norabide berean jarraitzen duen bidezidorrari jarraituko diogu: Santio Bidea da, erosoa eta nabarmena. Laster sartuko gara pinudian eta pinudian sartzearekin batera aldapa nabarmentzen doa. Arrasto nabarmenenari jarraituz, pista zabal batera helduko gara laster: Loitiko mendatetik datorren bidea da. Eskubi aldetik jarraituko dugu, baita hurrengo bidegurutzean ere, metro gutxira. Handik aurrera pista zabal horretan gora egitea aski dugu kilometro pare baten ondoren bizkarrera heltzeko.